Soạn bài: Ôn tập phần Làm văn

I. NỘI DUNG ÔN TẬP

1. Thống kê phân loại và hệ thống hóa các bài học làm văn trong sách giáo khoa Ngữ văn 11.

2. Trình bày quan niệm, yêu cầu và cách thức tiến hành các thao tác lập luận: so sánh, phân tích, bác bỏ và bình luận.

3. Yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản nghị luận.

4. Yêu cầu và cách thức viết tiếu sử tóm tắt và bản tin.

II. LUYỆN TẬP

Bài tập 1

Trong văn bản Về luân lí xã hội ở nước ta Phan Châu Trinh vận dụng chủ yếu các thao tác lập luận:

– Thao tác lập luận bác bỏ

– Thao tác lập luận phân tích

– Thao tác lập luận bình luận

Bài tập 2

Phân tích nội dung câu danh ngôn “Thất bại là mẹ thành công”.

Nội dung phân tích:

– Phân tích những nguyên nhân có thế nói “Thất bại là mẹ thành công”.

– Chứng minh tính đúng đắn của câu danh ngôn bằng các dẫn chứng cụ thể trong đời sống hiện thực thường ngày của mình.

Bác bỏ những quan niệm sai lầm vốn có:

+ E ngại thất bại nên không dám làm gì cả.

+ Bi quan, chán nản khi gặp thất bại.

+ Không biết cách rút ra kinh nghiệm khi gặp thất bại.

Có thể lấy các dẫn chứng trong lịch sử, cuộc đời và sự nghiệp của các nhà khoa học, trong nước và thế giới và trong thực tế cuộc sống của mình.

Bài tập 3

Phân tích đoạn văn bác bỏ và viết một đoạn văn (văn bản) bác bỏ theo chủ đề tự chọn.

1. Phân tích đoạn văn bác bỏ

Học sinh đọc đoạn vãn ở bài tập 3 và trả lời các câu hỏi sau:

– Quan niệm bị bác bỏ?

– Bác bỏ bằng cách nào?

– Tác dụng của việc bác bỏ đó?

2. Viết đoạn văn bác bỏ

– Lựa chọn ý kiến, quan niệm cần bác bỏ về một vấn đề gần gũi, quen thuộc nào đó trong cuộc sống thường ngày hoặc trong học tập, rèn luyện.

– Xác định cách thức bác bỏ (có thể bác bỏ luận điểm, bác bỏ luận cứ hoặc cách thức lập luận).

– Tự viết đoạn văn bác bỏ dựa vào sự chuẩn bị trên.